'Khó xử lý hình sự nhiều vụ vỡ nợ'

Theo thiếu tướng Đỗ Kim Tuyến (Tổng cục phó Tổng cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm, Bộ Công an), cơ quan điều tra khó xử lý hình sự với các vụ vỡ nợ, bởi việc gom tiền và cho vay lãi suất cao chủ yếu là thỏa thuận dân sự.

Thiếu tướng Đỗ Kim Tuyến, Tổng cục phó Tổng cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm (Bộ Công An). Ảnh: CAND

Ông Tuyến cho rằng hoạt động vay trong dân diễn ra lâu nay, nhưng khi kinh tế khó khăn thì nảy sinh nhiều vấn đề, trong đó có vỡ nợ tín dụng đen. Trong 9 tháng, cả nước có hơn 60 vụ kiểu này, chủ yếu diễn ra ở khoảng 10 địa phương. Hà Nội, TP HCM tập trung nhiều nhất, nhưng cũng có cả ở những vùng kinh tế chưa phát triển. Vụ vỡ nợ lớn nhất lên tới 500 tỷ đồng.

Tuy vậy, hành lang pháp lý để giải quyết những vụ việc như thế này lại chưa rõ ràng, khiến cơ quan điều tra nhiều khi gặp khó trong quá trình xử lý. Theo luật hiện hành, người trả lãi vay cao gấp 10 lần lãi suất trần của Ngân hàng Nhà nước (14%) thì xử lý hình sự. Nếu dưới mức 140% một năm chỉ là giao dịch dân sự.

Tuy nhiên, theo tướng Tuyến, một số trường hợp vẫn có thể chuyển thành án hình sự nếu người vay tiền vỡ nợ nhưng vẫn tiếp tục đi vay. Rồi chính đồng tiền ấy lại được dùng để trang trải cho những khoản vay trước đó mà về mặt ý thức, người ta biết rằng không trả nổi.

"Nếu làm rõ được ý thức chủ quan này, họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo hoặc lạm dụng tín nhiệm", ông nói.

Tổng cục Phó tổng cục cảnh sát phòng chống tội phạm nhận định, tỷ lệ thu hồi tài sản tại các vụ nỡ nợ là rất thấp. Bởi phần lớn tiền đã được con nợ đầu tư vào các thị trường bất động sản, tài chính - chứng khoán, vàng… Khi các thị trường này sụt giảm, việc thu hồi lại vốn rất khó.

Trong thời gian tới, ngành công an sẽ kiến nghị xây dựng thông tư hướng dẫn việc giải quyết điều tra, kiểm soát chặt chẽ các hành vi trong vay nợ để chủ động phòng ngừa vỡ nợ tín dụng đen.